Niektóre środki zaradcze mogą wydawać się niezgodne z przepisami dotyczącymi ochrony danych osobowych. Stanowisko w tej sprawie zajął Prezes UODO oraz przewodnicząca Europejskiej Rady Ochrony Danych (EROD).
Przewodnicząca EROD Andrea Jelinek zaznaczyła, że rozporządzenie unijne zawiera podstawy prawne, które umożliwiają przetwarzanie danych osobowych (pracodawcom i właściwym organom ochrony zdrowia), bez konieczności uzyskania zgody osoby, której dane dotyczą.
Prezes UODO również stoi na stanowisku, że przepisy dotyczące ochrony danych osobowych nie mogą być przeszkodą w walce z koronawirusem.
Zgodnie ze stanowiskiem Przewodniczącej EROD pracodawcy mogą powołać następujące podstawy prawne przetwarzania danych osobowych w związku z epidemią koronawirusa:
- przetwarzanie danych szczególnych, w tym dotyczących stanu zdrowia, jest niezbędne ze względów związanych z interesem publicznym w dziedzinie zdrowia publicznego (art. 9 ust. 2 lit. i RODO);
- przetwarzanie danych jest niezbędne do ochrony żywotnych interesów osoby, której dane dotyczą, lub innej osoby fizycznej (art. 6 ust. 1 lit. d oraz art. 9 ust. 2 lit. c RODO), przy czym w odniesieniu do przetwarzania danych szczególnych, oparcie przetwarzania na tej podstawie jest dopuszczalne wyłącznie, gdy osoba której dane dotyczą, jest niezdolna do udzielenia zgody;
- przetwarzanie danych jest niezbędne do wypełnienia obowiązków ciążących na administratorze (art. 6 ust. 1 lit. c oraz art. 9 ust. 2 lit. b RODO) – w tym kontekście możliwe jest wskazanie obowiązku udostępniania danych i informacji względem służb sanitarnych, wynikającego z art. 5 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (tj. Dz. U. z 2019 r. poz. 1239, ze zm.).
Oświadczenie Prezesa UODO w sprawie koronawirusa
W związku z wieloma pytaniami dotyczącymi przetwarzania danych dotyczących zdrowia na skutek działań zapobiegających rozprzestrzenianiu się wirusa COVID-19, Prezes UODO informuje, że kwestie z tym związane regulowane są w przepisach szczególnych, w tym przede wszystkim w tzw. specustawie. Przepisy o ochronie danych osobowych nie mogą być stawiane jako przeszkoda w realizacji działań w związku z walką z koronawirusem – twierdzi Prezes UODO.
Wskazane przepisy nie stoją w sprzeczności z zasadami przetwarzania danych i nie naruszają RODO.
Dają one narzędzia do podejmowania przez pracodawców określonych działań, które wynikają zarówno z zaleceń Głównego Inspektora Sanitarnego, jak i Prezesa Rady Ministrów.
Artykuł 17 specustawy dotyczącej przeciwdziałania COVID-19 wskazuje, że Główny Inspektor Sanitarny lub działający z jego upoważnienia państwowy wojewódzki inspektor sanitarny może wydawać pracodawcom m. in. decyzje nakładające obowiązek podjęcia określonych czynności zapobiegawczych lub kontrolnych i współdziałania z innymi organami administracji publicznej oraz organami Państwowej Inspekcji Sanitarnej. W zakresie podejmowanych przez pracodawców działań należy przede wszystkim śledzić na bieżąco komunikaty Państwowej Inspekcji Sanitarnej.
Prezes Rady Ministrów na wniosek wojewody, po poinformowaniu ministra właściwego do spraw gospodarki, ma prawo do wydawania poleceń przedsiębiorcom w związku z przeciwdziałaniem COVID-19. Polecenia te, wydawane w formie decyzji administracyjnej, podlegają natychmiastowemu wykonaniu z chwilą ich doręczenia lub ogłoszenia oraz nie wymagają uzasadnienia.
Przepisy te korespondują z RODO, które również przewidują sytuacje związane z ochroną zdrowia i zapobieganiem rozprzestrzeniania się chorób zakaźnych (art. 9 ust. 2 lit i art. 6 ust. 1 lit d).
Zgodnie z motywem 46 RODO przetwarzanie danych osobowych należy uznać za zgodne z prawem również w przypadkach, gdy jest to niezbędne do ochrony interesu, które ma istotne znaczenie dla życia osoby której dane dotyczą np. gdy przetwarzanie jest potrzebne do celów humanitarnych w tym monitorowania epidemii i ich rozprzestrzeniania się.
Prezes UODO mając na uwadze powagę sytuacji przypomina, że wszelkie problemy związane ze zwalczaniem i zapobieganiem rozprzestrzeniania się koronawirusa powinny być w świetle powyższych unormowań w pierwszej kolejności zgłaszane do GIS.
Dlatego też organ nadzorczy zwraca się do wszystkich zainteresowanych szczegółami realizacji działań związanych z walką z koronawirusem, aby zwracali się do Głównego Inspektora Sanitarnego, jako organu właściwego w tej sprawie.